04 oktober 2011

Wijnbedrijvigheid: M.Bouw en Zonen BV

In het kader van een serie reportages over bedrijven die “iets in de wijn doen”, besloot ik als eerste er eentje te zoeken op het gebied van transport. Ik heb zelf bij een bedrijf gewerkt waar mondjesmaat weleens wat kistjes of dozen wijn vervoerd werden en ik vroeg me af of er transporteurs zijn die zich toeleggen op het vervoeren van alleen maar wijn. Dus ik typte de woorden “specialist”, “logistiek” en “wijn” in op Google en kwam al gauw uit op M.Bouw en Zonen BV te Nijkerk. Nou leggen zij zich niet voor 100% vast op het vervoeren van wijn alleen, ook in andere sectoren zijn zij actief en de lijst met referenties op hun site is naast lang, ook indrukwekkend. Ik noem een Koninklijke Distilleerderij M.Dirkzwager, Zuidam Distilleerderij, Salentein, Pernod Ricard, Mitra, De Monnik Dranken, Jumbo, Super de Boer, Gall & Gall, Albert Heijn Wijndomein en een goede bekende van me: Wijnhandel van Ouwerkerk te Arkel. In totaal zag ik een stuk of veertig namen van klanten staan in de sector wijn en gedistilleerd. Over dit bedrijf moest mijn eerste reportage gaan!

Bewapend met camera, pen en notitieblokje werd ik verwelkomd door Martien Bouw zelf. Hij en zijn tweelingbroer Wouter zijn van de derde generatie van de familie Bouw die nu de leiding heeft over het bedrijf. Wouter was aanvankelijk zelf als chauffeur op de vrachtwagen gestapt en heeft zich later toegelegd op de planning en het operationele proces. Martien is meer verantwoordelijk voor het algemene bedrijfsbeleid en strategie en is min of meer het visitekaartje van het bedrijf. Daar waar het gaat om innovatieve ontwikkelingen en toekomstvisie, trekt vooral Martien de kar. Over kar gesproken, nou ja, kar; met een bakfiets is opa Martinus destijds in 1932 begonnen. Uiteraard voor de lokale markt. Voor het langere traject maakte hij gebruik van een geleende auto van zijn vader. Vanuit de overheid werd bepaald dat hij zijn zaken mocht doen op het traject Nijkerk-Rotterdam.
Dat was toen gereguleerd. Hij mocht niet zomaar uitbreiden naar bijvoorbeeld Amsterdam of Breda. Maar in alle plaatsen langs zijn traject kon hij zijn klanten gaan zoeken. Wijn werd er toen nog niet vervoerd. Het begon met lijm, kokosbrood en zelfs één enkele vulpen die van Nijkerk naar Rotterdam vervoerd moest worden. Op die route kom je langs Schiedam alwaar distilleerderij M.Dirkzwager BV de welbekende Floryn jenever stookte. Floryn werd de eerste klant op het gebied van drank en is er nu nog steeds bij! Bakfiets en leenauto werden ingeruild voor de eerste truck. Het aantal klanten groeide, de goederenstroom steeg, het eerste pakhuis was een feit en het wagenpark werd uitgebreid. Toen werd ook slim nagedacht over warehousing. In plaats van steeds op en neer te reizen om de goederen voor distributie op te halen, kwam daar de mogelijkheid om centrale voorraden aan te leggen voor de klant in het warehouse. Orderpicking kon vanuit deze plek worden gedaan. Een stuk efficiënter en bovendien kon het gebouw nu geld gaan opleveren. Opslag van goederen is nou eenmaal niet gratis. Het eerste warehouse had een oppervlak van 550 m².

De zonen van Martinus Bouw, Tiets, Gerrit en Sam, waren inmiddels begin jaren 60 in de zaak gestapt. Het bedrijf bleef groeien en in 1974 werd er nieuw pand gebouwd van 2500 m² en in 1980 kwam daar nog eens 5000 m² bij. In zo’n twintig jaar was het aantal vierkante meters pakhuis verveertienvoudigd! Totdat in 1989 een pyromaan roet in het eten gooide. In dat jaar werden vele containers op bedrijventerreinen in de brand gezet. De brandweer van Nijkerk rukte in dat jaar maar liefst 27 keer uit voor een containerbrand. Ook bij Bouw Logistiek was er al twee keer een container aangestoken die beide in de categorie “kleine brand” vielen. De derde keer, op 8 oktober was het raak. De containerbrand sloeg over naar het warehouse en zorgde voor een brand in de categorie “zeer grote brand”, de enige van dat jaar in de gemeente Nijkerk. Van de panden bleef helemaal niets anders over dan verwrongen staal en een grote hoop puin, Martien liet me de foto’s zien. Nog drie keer moest de brandweer uitrukken om na te blussen. Dat nablussen duurde uiteindelijk nog tot tien dagen na de brand.

Tiets, de vader van Martien en Wouter, besloot toen dat het tijd was om uit het bedrijf te stappen. Het duurde tot 1991 voordat er een nieuw pand in gebruik werd genomen. Dat was dan gelijk maar eventjes 15.000 m² groot in oppervlakte en 10 meter hoog. Ook konden gelijk de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van techniek, informatie en communicatie geïnstalleerd worden. Martien was, na een logistieke opleiding te hebben genoten, eerst nog werkzaam bij een ander bedrijf, maar in 1994 kwam hij het team versterken. In 2004 werd nog eens 17.000 m² grond aangekocht waarop in 2007 weer een enorme hal in gebruik werd genomen. In dat laatste gebouw is momenteel de opslag van de alcoholische producten, vindt het orderpicken ervan plaats en worden de vrachtwagens, inmiddels een stuk of 60, via een indrukwekkend aantal loading docks, geladen. In totaal werken er nu zo’n 160 mensen. Een aantal daarvan is verantwoordelijk voor het orderpicken. Niet alleen complete dozen, maar zelfs het orderpicken van losse flessen is mogelijk.
Dit gebeurt met behulp van een soort reachtruck, maar in plaats van de goederen naar beneden te halen vanuit de enorm hoge stellingen en het op de grond uit te sorteren, gaat de bediener annex orderpicker zelf omhoog in de complete cabine. Dat is wat je noemt “orderpicken op niveau”! Soms worden complete palletzendingen uitgeleverd, meer gebruikelijk zijn echter de rolcontainers. Groothandel, slijterijen, retail en Horeca worden bevoorraad, maar ook aan consumenten als u en ik wordt geleverd. Bouw Logistiek levert vervoer op maat, dus als consument krijg je echt geen vrachtwagen in je straat om een doosje wijn af te leveren. De bestellingen van klanten van AH wijndomein bijvoorbeeld, worden via Selekt Vracht uitgeleverd.

Wat altijd voorop staat is kwaliteit, niet persé de goedkoopste willen zijn. Aan kwaliteit hangt natuurlijk een prijskaartje, maar het optimaliseren van de kwaliteit/prijs verhouding is het streven. Bouw Logistiek heeft ook een eigen accijnsvergunning. De accijnsbelasting hoeft dan ook daadwerkelijk pas betaald te worden, na uitlevering van het product. Over de opgeslagen goederen geldt dus een betalings-uitstelling van die belasting. Dat vergt een enorm intensieve administratie. Alles moet kloppen en steekproeven door de Douane worden regelmatig uitgevoerd.

Zelf zegt Bouw Logistiek een platte organisatie te zijn en al lopend met Martien door de loods lijkt dat inderdaad zo te zijn. Geen knipmessende robots die in de houding springen zodra “meneer Bouw” door het pand loopt, maar iedereen doet zijn eigen ding en Martien maakt ook gewoon een praatje met de mensen op de werkvloer. Een familiaire en ongedwongen sfeer is het gevolg, dat merkte ik eigenlijk zelf al vanaf de eerste handdruk met Martien. Net als ik houdt hij zelf ook wel van een wijntje op zijn tijd en ook bij hem is de pinot noir een favoriet. Hij pretendeert echter niet er verstand van te hebben, maar drinkt wijnen die hij lekker vindt. En zo hoort het ook.
Zowel Wouter als Martien hebben kinderen, beide een dochter en een zoon. Laten de namen van die zonen nu toevallig allebei met de letter “M” beginnen. Het zou met voorbedachten rade kunnen zijn voor het geval dat zij de zaak overnemen, maar wat dat betreft laten zij de kinderen in deze keuze helemaal vrij. Uiteindelijk moet je kiezen voor iets waar je zelf achter staat en niet omdat het van je verwacht wordt. En wie weet komen ooit de dochters wel in de verleiding het bedrijf in te stappen. Dat zou natuurlijk ook zomaar kunnen.

Mijn eerste reportage in het kader van “wijnbedrijvigheid” bracht mij bij M.Bouw en Zonen BV. Daarbij was het woord “specialist” de eerste insteek. Na een bezoek aan dit bedrijf kunnen daar met recht de woorden “kwaliteit” en “professionaliteit” aan worden toegevoegd. Dat is namelijk de indruk die ik krijg wanneer ik hier word rondgeleid. Geen halve maatregelen, geen amateuristisch geklungel maar puur vakmanschap. Sommige concurrenten in dit vak kun je vergelijken met slobberwijntjes, M.Bouw en Zonen BV kun je het best vergelijken met een klasse-wijn. Eentje die nu al bijna 80 jaar ligt te rijpen en heel erg lekker is maar die waarschijnlijk nog vele jaren mee kan voordat hij echt op dronk zal zijn.